دفتر پژوهش و بررسی های خبری ایرنا همزمان با نزدیك شدن به انتخابات مجلس نهم از شهریور ماه سال جاری تا پایان دهه اول اسفندماه به تحلیل محتوای مطالب انتخاباتی 10 روزنامه‌كثیرالانتشار منتسب به دو جناح راست و چپ كشور پرداخت كه 19 بولتن پژوهشی در باره انتخابات مجلس نهم حاصل این تحقیق بود.

روزنامه های مورد بررسی به طور مساوی از دو جناح راست و چپ انتخاب شدند. روزنامه های كیهان، جمهوری اسلامی، ایران،‌ رسالت و جوان از طیف راست و روزنامه های مردم سالاری،‌ آرمان، شرق، آفتاب یزد و آفرینش از طیف چپ مورد تحلیل محتوا قرار گرفتند.

این تحلیل محتوا به صورت مدون از یكم شهریور مطالب 8 روزنامه دو جناح راست و چپ را شامل می‌شد و سپس از دی ماه با افزودن دو روزنامه آفرینش و جمهوری اسلامی، گستره این بررسی برای افزایش ضریب دقت به 10 روزنامه افزایش یافت.

در این بررسی كه صفحه‌های مختلف روزنامه ها به صورت نمونه مورد بررسی قرار گرفت، نزدیك به 9 هزار مطلب انتخاباتی در قالب خبر، گزارش، مصاحبه، یادداشت و طنز سیاسی استخراج شد.

محورهای مهم خبری دعوت به مشاركت مردمی در انتخابات، ویژگی نامزدهای انتخاباتی، موضع‌گیری افراد و گروه‌های سیاسی، تبلیغات انتخاباتی، مسائل اجرایی انتخابات، پیش بینی نتایج انتخابات و انتقاد از عملكرد افراد و گروه های سیاسی با گویه های متفاوت مورد بررسی قرار گرفت.

در این بررسی مشخص شد كه روزنامه های وابسته به طیف اصلاحات در همه ماه های بررسی با انتشار بیشترین اخبار و مطالب انتخاباتی در میان مطبوعات در صدر فعالیت های انتخاباتی قرار داشتند. علاوه بر نتایج آماری به دست آمده از تحقیق نكات قابل توجهی در این بررسی چشمگیر است.

اهمیت محورهای مورد بررسی در طول تحقیق نسبت به فاصله زمانی تا روز برگزاری انتخابات مجلس نهم متغیر بود. محور دعوت به مشاركت با گویه های گرم نگه داشتن تنور انتخابات و پاسخ به دشمنان داخلی و خارجی؛ پررنگ تر و درصد بیشتری از مطالب انتخاباتی را به خود اختصاص داد.

از دیگر نكات مهم در این بررسی اشاره مسولان سیاسی و مقام های كشوری به ویژگی نامزدهای انتخاباتی و لزوم پایبندی به ارزش های انقلاب و نیز پیروی از ولایت فقیه بود.

اما در این میان نكته قابل توجه این است كه درخواست از نمایندگان برای ارائه برنامه نمایندگی در تمامی دوره های مورد بررسی درصد بسیار كمی داشته است. در مقابل نیز ارائه برنامه از سوی افراد و گروه های شركت كننده در انتخابات نیز بسیار كمرنگ بوده است.

بررسی وحدت میان گروه های سیاسی از دیگر موضوعات مهمی بود كه درصد بالایی از مطالب انتخاباتی را به خوداختصاص داد، اما بیشترین مطالب وحدت میان گروه ها به وحدت میان اصولگراها با جهت گیری منفی مربوط می شد.

در همین رابطه افراد و گروه های سیاسی فعال در انتخابات بیشترین انتقاد را از عدم وحدت میان اصولگراها و ارائه لیست های جداگانه از سوی جبهه متحد اصولگرا، جبهه پایداری، صدای ملت و جبهه ایستادگی داشتند.

محور تبلیغات نیز با نزدیك شدن به روز انتخابات و در بررسی دهه اول اسفند ماه نقش پررنگ تری در میان مطالب انتخاباتی پیدا كرد.

گویه ی رعایت اخلاق انتخاباتی و عدم تخریب نمایندگان رقیب از مهمترین گویه های مورد تاكید افراد و گروه های سیاسی بود. این درحالی است كه نامزدها در تبلیغات انتخاباتی خود تا حد بسیار زیادی به ارائه برنامه انتخاباتی نپرداختند.

هجمه به دولت و اتهام كردن آن به فعالیت های انتخاباتی از دیگر نكات مورد توجه در نتایج این بررسی ها بود.

برخی از روزنامه های مورد بررسی ازجمله روزنامه مردم سالاری و آفتاب یزد دو روزنامه ای بودند كه بیشترین انتقاد را از دولت كرده و اتهاماتی درخصوص فعالیت های انتخاباتی به دولت منتسب كردند. دو گویه وابستگی به جریان انحرافی و انتفاد از سیاست های انتخاباتی دولت از موضوعاتی بودند كه این روزنامه ها بیشتر به آنها پرداختند. روزنامه ایران نیز در مطالب سیاسی خود نسبت به شایعات و اتهامات انتخاباتی به دولت واكنش نشان داد.

محور مسائل اجرایی انتخابات نیز در طول دوره های بررسی همواره مورد توجه مسولان برگزاری انتخابات بوده است، اما در آستانه انتخابات با گوشزد كردن قوانین تبلیغات نامزدها و جرایم انتخاباتی درصد بیشتری از مطالب را به خود خصوص اختصاص داد.

محور انتقاد از عملكرد سیاسی با زیر سوال بردن برنامه ها و فعالیت های انتخاباتی رقبا نیز از دیگر مسائل موردتوجه گروه های سیاسی فعال بوده است. پس از زیر سوال بردن برنامه های رقیب، تخریب جایگاه سیاسی و رجز خوانی های پیش از انتخابات در مطالب انتخاباتی به چشم می خورد.

اخبار مربوط به تعیین صلاحیت ها و اعتراض به رد صلاحیت های از بیشترین مطالبی بود كه در بررسی محور تعیین صلاحیت ها از سوی نامزدها مطرح شد.

در نهایت نیز پیش بینی نتایج انتخابات ازسوی برخی افراد فعال در انتخابات مجلس نهم در دهه اول اسفند آغاز شد. در این میان مشاركت بالای افراد و پیروزی طیف اصولگرا ازجمله مطالب مورد پیش بینی در این تحلیل محتوای انتخابات مجلس نهم بود.

پژوهش**2052**ف.ذ**1610**9123